SABİT ORANLAR YASASI

SABİT ORANLAR YASASI
Karışımların bileşimleri istenilen oranda değiştirilebilir.Demir ile kükürtün oluşturduğu bir karışımaz miktarda demir, çok miktarda kükürt içerdiği gibi, bunun terside olabilir. Karışma bir fiziksel olaydır. Maddelerin özelliklerinin değişmediği bu olaylarda maddeler istenilen oranda karıştırılabilir.
Elementler ancak belli kütle oranlarında birleşerek bileşik oluştururlar. Örneğin 7 gram demir ile 4 gram kükürt birleşerek 11 gram demir sülfür bileşiğini oluşturur.
Sabit oranlar yasası bileşikleri karışımlardan ayıran bu önemli farkı belirtir.
Hangi yolla elde edilmiş olursa olsun, bir bileşiği oluşturan elementlerin ağırlıkları arasında sabit bir oran vardır.
Örnek : Kalsiyum oksit bileşiğinde, kalsiyumun oksijene kütlece oranı, 5/2’dir.
a)25 g kalsiyum ile 8 g oksijen tepkimeye sokuluyor. Hangi maddeden kaç gram artar ve kaç gram kalsiyum oksit oluşur?
b)Kütleleri birbirine eşit olan kalsiyum ve oksijen karışımının tepkimesinden 14 g kalsiyum oksit oluşuyor. Buna göre başlangıç karışımı kaç gramdır ve hangi madeden kaç gram artar?
Çözüm : a) 5 g kalsiyum ile 2g oksijen birleşirse
25 g kalsiyum ile,
25x2/5 = 10 g oksijen birleşir.
Elimizde 8 g oksijen olduğuna göre, oksşjen yetmemektedir. Öyleyse bu tepkimede kalsiyumun tümü harcanmaz. Problem oksijen miktarı esas alınarak çözülmelidir.
2 g oksijen ile 5 g kalsiyum birleşirse
8 g oksijen ile,
kalsiyum birleşir ve 25 – 20 = 5g Ca artar.
Kalsiyum oksitin kütlesi, 20 + 8 = 28 gramdır.


b)5 g kalsiyum, 2 g oksijenle birleşerek 7 g kalsiyum oksit oluştuğuna göre,14g bileşik oluşması için 10 g kalsiyum ile 4 g oksijen gerekir.
İki madeden eşit kütlede alındığından bu miktarlar, 4’er gram değil, 10’ar gram olmalıdır. Çünkü 4 gram oksijene karşılık en az 10 gram kalsiyum gerekmektedir. Öyleyse tepkimeye giren miktarlardan büyük olana yetecek kadar almak zorundayız. Buna göre başlangıçta toplam kütle,
10 + 10 = 20 gramdır.
10 g kalsiyum ile 4 g oksijen tepkimeye girdiğine göre,
10 – 4 = 6 g oksijen artar.
[left]